Όπως τότε

Πάει καιρός που το πρώτοπαρατήρησα κι από τότε επιβεβαιώνομαι συνεχώς.
Κάθε μέρα σχεδόν.

Γυρνάμε πίσω, ναι. Σε άλλες εποχές, σε άλλες ιστορίες, σε άλλα μέρη.
Ψάχνουμε μανιωδώς στις ντουλάπες των γιαγιάδων και στα παλιατζίδικα για φθαρμένες απ’ τον καιρό μάλλινες ζακέτες, παλιομοδίτικα μοκασίνια και χειροποίητα κοσμήματα. Αυτό που κάποτε λέγαμε παλιατζούρα το λέμε vintage πια. Πιάνουμε τα μαλλιά μας κότσους και πλεξούδες και αγοράζουμε καπέλα. Πουά, φλοράλ, βελούδα, δαντέλες, μπαρέτες…εμπριμέ μαντίλια και φορέματα του ’30.

Και ξαφνικά ακούμε swing και jazz- απ’ το πικάπ πάντα, τζάμπα τόσο ψάξιμο για τα βινύλια; Και χορεύουμε lindy-hop και ροκαμπίλι σε θεματικά πάρτι και βραδιές swing, φορώντας φορέματα και κορδέλες στα μαλλιά τα κορίτσια και γιλέκα πάνω απ’ τα καρό πουκάμισα τα αγόρια. Ψάχνουμε ολημερίς κι ολονυχτίς για μικρά όμορφα ζαχαροπλαστεία, αναπαλαιωμένα αρχοντικά που λειτουργούν ως καφενεία, παλιά σινεμά, σκονισμένα υπόγεια βιβλιοπωλεία και υπαίθρια λούνα παρκ-και όταν τα ανακαλύψουμε γίνονται το στέκι μας, ο τόπος μας. Πιάνουμε φιλίες με τους ιδιοκτήτες και που και που μας κερνάν κάνα τσάι μαζί με μπισκοτολούκουμα ή γλυκό του κουταλιού τριαντάφυλλο. Πότε γίναμε ρετρό και δεν το καταλάβαμε;

Τα blockbuster και τα μεγάλα φεστιβάλ μας ξινίζουν. Εμείς βλέπουμε ασπρόμαυρες ταινίες-τότε που όλα ήταν ακόμα αγνά και αθώα. Και ούτε στα κλαμπ και στις καφετέριες πατάμε πια. Παίρνουμε ένα βιβλίο στο χέρι και ξαμολιόμαστε στα πάρκα. Να δούμε λίγο φύση, λίγο πράσινο-το τρίτο παγκάκι έχει πάνω τα’ όνομα μου. Κυκλοφορούμε μόνο με ποδήλατα, με καλαθάκι μπροστά φυσικά, και απ’ το λαιμό μας κρέμεται μια παλιά φωτογραφική μηχανή με φιλμ για να αποθανατίζουμε αμυγδαλιές και περιστέρια -καμιά φορά και ηλικιωμένους περαστικούς. Μια στις τόσες αποφασίζουμε να κάνουμε πικνίκ και κουβαλάμε πολύχρωμα τραπεζομάντιλα, φρούτα και ταπεράκια με κέικ της γιαγιάς. Κι όλα αυτά ενώ δίπλα μας βαράνε κόρνες και τσιρίζουν χαλασμένες εξατμίσεις.

Τα σπίτια μας μετά από ένα χρόνο δε θυμίζουν πλέον φοιτητικά. Ρολόγια αντίκες, ριχτάρια και μαξιλάρες απ’ τα ταξίδια των γονιών, τσαγιερό και μικρά ασορτί φλιτζανάκια, φωτογραφίες και κορνίζες παντού στους τοίχους, απομιμήσεις έργων του Toulouse Lautrec και παστέλ χρώματα. Στο βάθος ένα βαρύ σιδερένιο κρεβάτι-το ξέθαψες απ’ τη σοφίτα στο χωριό και χειροποίητο κομοδίνο από κασόνια. Τα σεμεδάκια
ευτυχώς λείπουν. Προς το παρόν.

Πάμε κι αγοράζουμε μικρά λευκά σημειωματάρια με δερμάτινο εξώφυλλο και καθόμαστε σε ξύλινο τραπέζι, Κυριακή πρωί, πίνοντας ελληνικό και γράφοντας ποιήματα χωρίς μέτρο και ομοιοκαταληξία. Κάπως έτσι θα ήταν κι ο Ρεμπώ, φανταζόμαστε. Αγοράσαμε και καβαλέτο για να ζωγραφίζουμε, και ένα μουσικό κουτί, και ένα τεράστιο βάζο με λουλούδια. Και ένα κουτί βανίλια υποβρύχιο. Πάμε σαν άλλοτε.

Όνειρο μας να αγοράσουμε βέσπα ή κατσαριδάκι και να φεύγουμε τα καλοκαίρια για τις παραλίες. Στο μεταξύ τρέχουμε σε σεμινάρια κατασκευής κοσμημάτων, μαθήματα lindy-hop και ραπτικής. Τα παλαιοπωλεία μας έχουν μάθει καλά-τακτικοί πελάτες.
Γυρνάμε πίσω, ναι. Λες και μια χρονομηχανή μας άρπαξε και μας πέταξε στο ’30 ή το ΄50. Στην αρχή έναν έναν και πλέον μαζικά, όλο και περισσότερους. Γίναμε ρετρό, φοράμε vintage και νοσταλγούμε τις παλιές μέρες.

Κι εκεί που το σκέφτομαι αναρωτιέμαι ˙ νοσταλγούμε άραγε τις παλιές εκείνες μέρες; Η μήπως αυτό το κύμα «εμπρός πίσω» μας σήκωσε τόσο απότομα που δεν προλάβαμε καν να αναλογιστούμε τι μας λείπει απ’ το τότε; Πίνουμε όλοι λεμονάδες και ταΐζουμε τις γάτες στα πάρκα των μεγαλουπόλεων, πόσοι όμως ρώτησαν «Γιατί νοσταλγώ το τότε, ρε γαμώτο; Τι μου λείπει;».

Πόσοι ρώτησαν δεν ξέρω, ξέρω όμως έναν που απάντησε-έστω και έμμεσα. Και είπε πως η νοσταλγία του παρελθόντος δεν είναι τίποτε άλλο παρά άρνηση, η άρνηση ενός επώδυνου παρόντος και η εσφαλμένη εντύπωση πως σε μια διαφορετική χρονική περίοδο όλα είναι καλύτερα και ομορφότερα και πιο αγνά από αυτή στην οποία ζούμε. Η νοσταλγία του παρελθόντος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ψεγάδι στη ρομαντική φαντασία όλων όσων αδυνατούν να συμβιβαστούν και να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα, το τώρα, το παρών. Μαζί με όλα τα προβλήματα που το συντροφεύουν.

Για αυτό λοιπόν την επόμενη φορά που κάποιος σε αποκαλέσει δήθεν και σε κατηγορήσει πως έγινες και εσύ ρετρό από μόδα και όχι από πεποίθηση, μπορείς να χαρείς. Τουλάχιστον εσύ ζεις ακόμα στο σήμερα- όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό.